Posted in Գրականություն 9

Սասունցի Դավիթ

Հայ ժողովրդի հյուսած բազմաթիվ հերոսական դյուցազներգությունների մեջ իր գեղարվեստական բարձր արժանիքներով աչքի ընկած և ամենաբնորոշ գծերով օժտված էպոսը <<Սասունցի Դավիթ>>  Էպոսն է:Հայ ժողովրդի կենսական ուժը, իր լավագույն ձգտումները, խոհերն ու զգացումները մարմնավորված են էպոսի գլխավոր հերոսի՝  Դավթի կերպարի մեջ: Դավիթը գերմարդկային ուժ ունեցող անխոցելի հսկա է՝ հայրենասեր, ժողովրդասեր, ռամիկի ու աշխատավորների պաշտպան, նա անձնուրաց քաջ է, մարդասեր, խաղաղասեր: Դավիթը լինելով հայ ժողովրդի սիրելի հերոսը՝  ժողովրդի կողմից շնորհվել է նրան աստվածային տիտղոս՝ <<Դավիթ>> կոչումով: Ժողովուրդը սիրելով իր հերոսին մանկությունից օժտել է ազատասիրական ոգով: Որպես հպատակության նշան, Մելիքը Դավթից պահանջում է անցնել թրի տակով: Բայց.

ԴավիթչգնացչանցավթրիտակովԿուշտանցավՃկուտքսավիջարդուքար,Քարենկրակելավ:

Իբրև աշխատավոր ժողովրդի նախանձախնդիր, մեծ է նրա ցասումն ու ատելությունը ժողովրդի կեղեքիչների և նրա ազատության ու անկախության վրա բռնացողների դեմ: Դավթի հայրենասիրությունը ցայտուն կերպով երևում է Մսրա Մելիքի դեմ կռվի գնալու պահին: Նա երբեք անարդար կռիվ չի մղում: Նա կարիք չի զգում թշնամուն ծաղրելու, քանի որ նրան ոչ թե փառքի համար է ուզում հաղթել, այլ ժողովրդի բարօրության: Մսրա Մելիքի վրա հարձակվելուց առաջ նա երեք անգամ բարձրաձայն գոչում է.

Էհե՜յ
Ով քնած է՝ արթուն կացեք,
Ով արթուն է՝ ձիեր թամբեք,
Ով թամբեր է՝ էլեք, հեծեք
Չասեք Դավիթ գող-գող եկավ
Գող- գող գնաց

Դավիթը սկզբում սիրելով Չմշկիկ Սուլթանին, ամուսնանում է նրա հետ: Սակայն հետո դրժում է ամուսնությունը և հրապուրվում Խանդութով:   դավիթին  սպանում է Չմշկիկ սուլթանի աղջիկը , որը պախկվելով   խութերի հետև  դավթի  թիկունքից նիզակով հարվածում է, և սպանում : Դավիթը  խանդութից ունենում է  մեկ տղա որի անունը դնում  են Մհեր : Մհերը երբ ծնվեց իր  մի ձեռքը խութ  էր  և որշմեկ չեր կարողանում բացել  :

Համա տղան, որ կը լողկըցուցեն,
Տեսան՝ մեկ ձեռք խուփ է։
Ինչ ճար արին-չարին,
Տղի ձեռք չը բացվավ,

Դավթի  տղան իրա պես  քաջ արի և հզոր երեխա էր :

Թորոս առավ ըզտղան, տեսավ.
Զմանուկի ձեռք մաժեց, մատներ բացվան.
Տեսավ, կաթ մի արուն ձեռքի մեջ.
Ասաց.– Հա՜յ, հա՜յ, թե քար էսօր մուտ տա, մուտ տա,
Հող չի կարնա պահի.
Զաշխարք արեր է կաթ մի արուն,
Դրեր է մեջ ձեռքին

Posted in Գրականություն 9

Գրականություն

Դանիել Վարուժան. «Ձոն»

1.Տեղեկություն գտիր սոսյաց անտառի ու սոսի ծառի մասին։

Սոսյաց անտառը գտնվում է Հայաստանի Արմավիրի մարզում։ Աշխարհի ամենահին արհեստական անտառներից է, որը պատմության մեջ հայտնի է նաև Արմենակ նահապետի անունով։ Ըստ ավանդության անտառը տնկել է Արմենակ նահապետը։ Արիական Բուն մշակույթի կրող Բնապաշտ հայերը պատերազմ էին գնում իրենց զինանշաններին կրելով Սոսի ծառի պատկերը։ Հայերը սրբագործել են սոսին և բարդին։ Սոսիի մասին հիշատակում է Մովսես Խորենացին։ Նա գրում է, որ Արա Գեղեցիկի մահից հետո մնում է նրա որդին՝ Անուշավանը, որին անվանում էին Սոսանվեր, որովհետև նա նվիրված էր Արմավիրում գտնվող Սոսյաց անտառին, որը պաշտամունքի վայր էր։ Անտառում աճել են հիմնականում սոսիներ։ Սոսի ծառը հայ ժողովրդի մոտ հայտնի է նաև չինար անունով։ Ինչպես սոսյաց անտառը, այդպես էլ Հայաստանի մյուս անտառների զգալի մասը միջին դարերում ոչնչացվել է օտար նվաճողների արշավանքների հետևանքով: Սոսին հայերի մոտ հեթանոսական շրջանում համարվել է նվիրական և պաշտելի ծառ։ Այս անտառում հմայություն էին անում, ունկնդրելով ծառերի սոսափյունը։ Սոսյաց անտառի նվիրյալը դյուցազն էր համարվում։ Հռոմեացիներն սոսին ծառն անվանել են «Հայկական սոսի»։

  1. Ո՞ր ստեղծագործությունն է հիշեցնում կրկնվող «Ընդ եղեգան փող…» արտահայտությունը։

Մովսես Խորենացու Վահագնի ծնունդը՝

Ընդ եղեգան փող ծուխ ելանէր,

Ընդ եղեգան փող բոց ելանէր,

և ի բոցոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ.

  1. Մեկնաբանիր ամեն տունը և դրա ամփոփումը վերջին տողերով։ Ամեն տան համար բովանդակությունը բնորոշող 2-3 բառ գտիր։

Առաջի տունը խոսում է հայերի հին ու փառավոր լինելու մասին, հիշատակվում է սոսին, որպես հայերի հեթանոսական շրջանի սուրբ ծառ։ Երկրորդ տան մեջ խոսվում է մեր պատմության հաջորդ փուլի՝ պանդխտության մասին։ Կարոտի, ուրիշ աշխարհում պանդխտության մեկնաց ու հայրենիքում կարոտով ու ողբով իրենց ամուսիններին սպասող հարսների մասին։ Երրորդ տունում արդեն խոսվում է հայերի կոտորածների մասին։ Հեղինակը դրա մասին խոսելիս ասում է, որ սիրտն է դւոր գալիս՝ այսինքն ցավ է ապրում տեսնելով այդ ամենը։ Չորրորդ տունը խոսում է հայրենի տան մասին։ Մոր , հոր, կարոտի մասին։ Որբ մնացած օջախի մասին։ Վերջին և հինգերորդ տունը ինձ համար ամենակարևորն է, քանի որ խոսվում է պայքարի, չհանձնվելու մասին։ Մենք այլևս զոհ չենք, այլ մարտիկ ենք, պատրաստ պաշտպանելու մեզ, մեր տները, մեր Սոսյաց անտառները, մեր ընտանիքն ու մեր երկիրը։

I տուն-փառքեր, սոսյաց անտառ, հին հայրենիք, քուրմեր

II տուն-կորոտ, պանդուխտներ, տարաշխարհիկ, ողբ

III տուն-արյուն, զոհեր, կընյուն, վերքեր

IV տուն-որբ տուն, հայր, մայր, օջախ

V տուն-պայքար, մարտիկներ, քաջ, վրեժ

  1. Հիշիր՝ քեզ ծանոթ որ բանաստեղծությանն է կառուցվածքով նման այս գործը։ Համեմատիր այդ երկու բանաստեղծությունները իրենց ոգեղենությամբ. ուշադրություն դարձրու վերջին տներին։

Կառուցվածքով նման է Թումանյանի Հայոց լեռներում բանաստեղծությանը։ Երկու ստեղծագործություններում էլ խոսվում է հայերի անցած ճանապարհի, կոտորածների, փառավոր անցյալի մասին։ Բայց տարբերությունն այն է, որ Վարուժանը ավարտում է պայքարի խոսքերով, որտեղ մենք այլևս սոսկ զեհ չենք, այլ՝ մարտիկներ, իսկ Թումանյանն ավարտում է սպասումով, թե երբ կավարտվի այս ամենը։

  1. Գույնով բնորոշիր այս երկու բանաստեղծությունները։

Ձոն՝ կարմիր, նարնջագույն

Հայոց լեռներում՝ կապույտ, սև

Տեղեկություններ գտիր Դանիել Վարուժանի մասին։ Ամենահետաքրքիր փաստերը գրառիր քո բլոգում։
Պոլիսը երեխայի վրա ծանր տպավորություն է թողնում։ Նա տեսնում է սուլթան Համիդի կազմակերպած ջարդի հետքերը։ Այդ օրերի հալածյալներից էր նաև բանաստեղծի պանդուխտ հայրը, որին հարազատները երկար ժամանակ որոնում և վերջապես գտնում են բանտում՝ շղթաների մեջ։

Բանտարկյալ հորը նա պատմում է իրենց քաշած ծանր կյանքի մասին. տատը մահացել է, մայրը հիվանդ է և խուլ հազում է, չորացել են պարտեզի վարդենիները, ավերվել է հայրական օջախը։ Հայրը մի կերպ ազատվում է բանտից և աշխատում Պոլսի իջևանատներից մեկում։ Դպրոցական արձակուրդները պատանին անց է կացնում հոր մոտ և ականատես դառնում պանդուխտների տառապալի կյանքին։

1915 ապրիլի 24-ին Վարուժանը գտնվել է այն մտավորականների ու հասարակական գործիչների շարքում, որոնք ձերբակալվել են թուրքական ոստիկանության կողմից։ Նա շատերի հետ աքսորվել է Չանղըրը, որտեղ մնացել է կալանավոր։ 26 օգոստոսի 1915 թ., որպես թե տեղափոխվելով Չանղըրըից Այաշ, ճանապարհին նա դաժանորեն սպանվում է կազմակերպված դավադրությամբ՝ բանաստեղծ Ռուբեն Սևակի և երեք այլ աքսորականների հետ։

Էսսե գրիր Դանիել Վարուժանի «Ձոն» բանաստեղծության շուրջ։

Ձոն» բանաստեղծությունում Դանիել Վարուժանը խոսում է իր հայրենիքի մասին, հայրենիքի և՛ հաջողությունների, և՛ սգի մասին։ Սկզբից Դանիել Վարուժանը նկարագրում է մեր գեղեցիկ բնությունը, մեր փառքը և երջանկությունը, հետո կարոտը, արյունը, զոհերը և վերքերը, հետո ցույց է տալիս, որ իր տուն որբ է մնացել, բայց ամեն բան կորցրած չէ և շուտով օջախից ծուխ դուրս կգա և վերջում նկարագորւմ է, որ մենք միշտ պայքարում ենք մեր հողերի համար, մեր հայ մարտիկները երբեք չեն հանձնվում և վերջում հաղթանակ է լինում։ Իրականում նա իր բանաստեղծությունում ցույց է տալիս հայերի հպարտությունը, կամքը, ուժը, չհանձնվող տեսակը և դեպի առաջ գնացող տեսակը։ Որ, եթե անգամ մեզ ջարդեն, տանջեն, ցանկանան վերացնեն աշխարհի երեսից, մեկ է մենք երբեք չենք հանձնվում, մենք արդեն սովորել ենք, որ պետք է պայքարենք մեր կյանքի և հողերի համար և անգամ ընկնելուց հետո վեր ենք կենում և առաջ շարժվում դեպի մեր ուզուծը։ Բայց մենք չենք կարող այսպես շարունակել ապրել, միշտ լինելով պայքարի մեջ և չիմանալով, թե մյուս հարձակումը, երբ կլինի և թե ինչքան զոհեր պետք է ունենաք, ես կարծում եմ, որ ժամանակն է, ապրել ոչ թե պայքարելով և մեզ պաշտպանելով, այլ խաղաղ, առանց վախի և պայքարի։

Posted in Գրականություն 9

Գրականություն

Կարդա՛ Դանիել Վարուժանի «Անդաստան» բանաստեղծությունը։

Գտիր բանաստեղծության մեջ այն տողերը, որոնցից երևում է, որ բանաստեղծն աշխարհին խաղաղություն է մաղթում։
Խաղաղությո՜ւն թող ըլլա…
Ո՛չ արյուններ, քրտինք հոսին
Լայն երակին մեջ ակոսին

Գտիր այն տողերը, որտեղ երևում է, որ բարեկեցություն է մաղթում։
Բերրիությո՜ւն թող ըլլա…
Ամեն աստղե ցող կայլակի,
Ու ամեն հասկ ձուլե ոսկի.
Եվ ոչխարներն երբ սարին վրա արածանին՝
Ծիլ ու ծաղի՜կ թող ըլլա

Գտիր այն տողերը, որտեղ սեր է մաղթում։
Ու երբ թխեն հարսերը հացը բարի՝
Սիրերգությո՜ւն թող ըլլա։

Համացանցում տեղեկություններ գտիր եկեղեցական Անդաստան արարողության մասին։
Հնում անդաստանի արարողությունը կատարվել է եկեղեցուց դուրս։ Հոգևորականները կարգը կատարել են գյուղերումարտերի և այգիներ մեջ։ Եկեղեցական տոնացույցի համաձայն «անդաստան ելանել» կամ «անդաստան օրհնել» նշանակում է եկեղեցու ատյանում շրջելով՝ աշխարհի չորս կողմերն օրհնել։

Գտիր այն բառերը, որոնք գույն են հուշում. ո՞ր գույներն են երևում Վարուժանի «Անդաստանում»։
Անդաստանում ըստ իս շատը բաց երանգներով գույներն են, օրինակ ` կապույտ, կանաչ, կարմիր և այդպես շարունակ :

Վերը նշված առաջադրանքներիդ հիման վրա Էսսե գրիր «Անդաստան» բանաստեղծության շուրջ։

Բանաստեղծությունում խոսվում էր այն կարևոր բաների մասին, որոնք մարդը, երկիրը և ընդհանրապես աշխարհը պետք է ունենա՝ խաղաղություն, բերիություն, սեր, առատություն, երջանկություն։ Անդաստանում ցույց է տալիս, որ երկրի յուրաքանչյուր մասն կարևոր է, ամեն մի մասն իր կարևոր դեր է խաղում և չկան ավելորդները։ Բանաստեղծությունում գերակշռում է կարմիր, դեղին, նարնջագույն, կապույտ և կանաչ գույները։

Տեղեկություններ գտիր Դանիել Վարուժանի մասին։
Պոլիսը երեխայի վրա ծանր տպավորություն է թողնում։ Նա տեսնում է սուլթան Համիդի կազմակերպած ջարդի հետքերը։ Այդ օրերի հալածյալներից էր նաև բանաստեղծի պանդուխտ հայրը, որին հարազատները երկար ժամանակ որոնում և վերջապես գտնում են բանտում՝ շղթաների մեջ։

Բանտարկյալ հորը նա պատմում է իրենց քաշած ծանր կյանքի մասին. տատը մահացել է, մայրը հիվանդ է և խուլ հազում է, չորացել են պարտեզի վարդենիները, ավերվել է հայրական օջախը։ Հայրը մի կերպ ազատվում է բանտից և աշխատում Պոլսի իջևանատներից մեկում։ Դպրոցական արձակուրդները պատանին անց է կացնում հոր մոտ և ականատես դառնում պանդուխտների տառապալի կյանքին։

1915 ապրիլի 24-ին Վարուժանը գտնվել է այն մտավորականների ու հասարակական գործիչների շարքում, որոնք ձերբակալվել են թուրքական ոստիկանության կողմից։ Նա շատերի հետ աքսորվել է Չանղըրը, որտեղ մնացել է կալանավոր։ 26 օգոստոսի 1915 թ., որպես թե տեղափոխվելով Չանղըրըից Այաշ, ճանապարհին նա դաժանորեն սպանվում է կազմակերպված դավադրությամբ՝ բանաստեղծ Ռուբեն Սևակի և երեք այլ աքսորականների հետ։

Բանաստեղծությունը սովորիր անգիր։

Posted in Գրականություն 9

Գրականություն

Կարդա՛ Դանիել Պենակի «Ջիբուրթիի աղբամանը» կամ Շալվա Ամոնաշվիլու «Ինչպես սիրել երեխաներին» գրքերից հատվածներ, գրավոր վերաբերմունքդ արտահայտիր նյութի, ասելիքի մասին, բեր անձնական կամ քեզ հայտնի օրինակներ, համաձայնիր կամ հակադրվիր հեղինակներին։

Ես կարդացի Շալվա Ամոնաշվիլու <<Ինչպես սիրել երեխաներին>>ից հատվածներ, որոնք բավականին ինձ հետաքրքրեցին և հիմա կասեմ, թե ինչով։ Գրքում հեղինակը կիսվում է իր կյանքի փորձից, թե ինչպիսի ուսուցիչ է եղել։ Գրքում կար հատված, որ հեղինակը ասում էր իր մեթոդներից բոլոր սովորողների նկատմամբ, բայց ես կարծում եմ, որ սխալ է երեխային իր հետ սովորողի հետ հավասար չափել, քանի որ բոլորը տարբեր են, կա սովորող ում հետ ավելի խիստ լինելով, կարող եք նրան լավ արդյունքի հասցնել և կա սովորող, որի հետ ինչքան էլ խիստ լինես և պահանջես գիտելիքներ նա մեկ է կցանկանա ավելի ջերմ և ընկերական հարաբերություններ։Ըստ իս, ամենահարգված և սիրված ուսուցիչը, այն ուսուցիչն է, որը ամեն սովորողի հետ իր անհատական լեզվով է շփվում:Մեր դպրոցը այն դպրոցներից չէ, որտեղ հնարավորություն չկա ավելի լավ ծանոթանալու ուսուցչի հետ, քանի որ մեզ մոտ ամեն ամիս ճամփորդում են և ավելի ընկերական են դառնում:Կարող եմ անվերջ քննարկել այս հարցը, քանի որ ես ինքս իմ փորձից գիտեմ, թե ինչպիսին կարող է լինել ուսուցիչը, որը ավելի բարձր է իրեն գերադասում, չցանկանալով բացատրել ամենքին առանձին:Շատ դեպքերում նման ուսուցիչներ մտածում են, որ եթե դիմացինդ քեզանից տարիքով փոքր է, ապա նրա մտածելակերպը ավելի փոքր է և շատ բան չի հասկանում:Երևի բոլորն ել ուսուցչից լսած կլինեն այս արտահայտությունը ‘քո տարիքին եմ եղել նոր եմ մեծացել’ սա իմ կարծիքով ամեմասխալ արտահայտություններից մեկն է, որը ասում են երեխային, քանի որ ամեն մարդ ապրում է տարբեր կյանք և ոչ մի ուսուցիչ չի կարող իմանալ թե ինչ է կատարվում երեխայի կյանքում, նույն էլ երեխան, նաև նման արտահայտություններից հետո երեխաները ավելի փակ են դառնում և չեն արտահայտում իրենց կարծիքը շջափակող մարդկանց:Պետք է հարգել և հարգվել:

Posted in Գրականություն 9

Գրականություն

Զահրատ, բանաստեղծություններ

  1. Կարդա բանաստեղծությունները, բնութագրիր Զահրատի ոճը։

Ես այս բանաստեղծությունները կարդուլուց, համարայա ոչ մեկի իմաստը չհասկացա։ Ինձ թվում է, որ Զահրատի ոճը արևմտահայերենով անիմաստ բառեր գրելն է, որի իմաստը միայն իրեն է հասկանալի։ Ինձ դուր չեկավ իր բանաստեղծություններ գրելու ոճը։

  1. Ներկայացրու Զահրատի ասելիքը քո կարդացած բանաստեղծություններում։

Ես հասկացա ասելիքը Զոհաբերում բանաստեղծության մեջ։ Այդ բանաստեղծության իմաստը այն էր, որ կարևոր է, որպեսզի մարդը ձգտի ազատության, թեկուզ, եթե դա չի ստացվում։ Դա նաև վերաբերվում է ամեն ինչին։ Պետք է անընդհատ փորձել կամ ձգտել ինչ-որ բանի և չհուսահատվել դրա անհաջողությունից։ Եթե մարդը ձգտում է ազատության, ուրեմն նա սիրում է կյանքը և ինչ-որ անելիք ունի կյանքում։

  1. Համաձայնիր կամ մի՛ համաձայնիր Զահրատի ասելիքի հետ, հիմնավորիր վերաբերմունքդ։

Ես համաձայն եմ այդ մտքի հետ, բայց դա միշտ չէ, որ ճիշտ է։ Պետք է շատ դեպքերում ձգտել, բայց լինում են պահեր, երբ ձգտելը կամ անիմաստ է լինում կամ էլ վտանգավոր։ Դրա փոխարեն ավելի լավ է ավելի երկար մտածել և խելացի ձևով դուրս գալ իրավիճակից։

  1. Էսսե գրիր Զահրատի բանաստեղծությունների շուրջ։
  1. Տեղեկություններ գտիր Զահրատի մասին, ամենահետաքրքիր տեղեկությունները գրառիր քո բլոգում։

Զահրատի առաջին բանաստեղծությունները լույս են տեսել 1943 թվին։ Հաջորդաբար լույս է ընծայել «Մեծ քաղաքը» (1960), «Գունավոր սահմաններ» և այլ բանաստեղծություններ։ Զահրատի առանձին գրքեր նաև թարգմանվել են անգլերեն, ֆրանսերեն, հունարեն, լիտվերեն։

Posted in Գրականություն 9

Գրականություն

1.Կարդա «Զաբուղոն»նովելը, գտիր 5 բառոր մինչ այդ չէր հանդիպել, կամ ուրիշ իմաստով էր հանդիպել։

Նշանտուք-նշանելու արարողությունը, որի ժամանակ նշանը տալիս են հարսնացուին

թնջուկ-իրար խառնված՝ խճճված՝ դժվար բաժանելի թել

պրկվել-կապը՝ կապանքը ձգելով ամրացնել՝ սեղմել

աներկբա-երկբայություն՝ կասկած չհարուցող, անկասկածելի

պլլել- մի բանով փաթաթել, կլորել, պարուրել

2. Արևելահայերեն դարձրու ստորև բերված հատվածը։
Օր մը տղուն մեկը կապվեցավ անոր ու հետը ամուսնանալ առաջարկեց. այն վայրկյանեն գողի սերը անտանելի լուծ մը դարձավ իրեն։ Ալ չկրցավ սպասել անոր, գիշերները լուսցնել, ժամադրություններուն գտնվիլ, սա պարտեզին մեջ, կամ ան լերան վրա. ամեն առթիվ գանգատեցավ, բողոքեց, ու լացավ. մյուսը կը զարմանար. ինչո՞ւ այս արցունքը, չէ՞ մի որ առաջվան պես կը սիրեին իրար. ի՞նչ փույթ մնացածը. Զաբուղոն իր առանձնացած կյանքովը, միամիտ մարդու հատուկ անծալք գաղափարները կը պարզեր։
— Ի՞նչ պիտի ըլլա ասոր վերջը, կը հարցներ աղջիկը։
Ասոր վե՞րջը. Զաբուղոն երբեք չէր խորհած ատոր. ընդհակառակը կը փափագեր որ վերջը չգա։
Այն ատեն հուսահատած՝ հոժարությամբ բաժանում ձեռք բերելե այս նշանտուքեն, որ օրհնված պսակե ավելի ամուր ու հաստատ կ՚երևար, դիվային խորհուրդ մը անցավ մտքեն. գիշեր մը ոստիկանները կանչեց ու ձերբակալել տվավ Զաբուղոնը։


Մի օր ուրիշ տղայի հետ կապվեց և ամուսնության առաջարկ ստացավ նրանից, այդ վայրկյանից սկսած գողի սերը նրա համար լուծ դարձավ։ Այլևս չէր կարողանում սպասել նրան, գիշերները լուսացնել, ժամադրությունների գնալ այն պարտեզի մեջ կամ լեռան վրա։ Մի գանգատվում էր, բողոքում ու լաց լինում, իսկ մյուսը կզարմանար, թե ինչու է այս ամենը կատարվում, ինչի համար են այդ արցունքները, չթ որ նրանք առաջվա նման սիրում էին իրար, մնացածն ինչ կարևոր է․ Զաբուղոն իր առանձնացած կյանքով, միամիտ մարդուն հարիր   անծալք գաղափարներն էր փորձում պարզել։
-Ինչ պիտի լինի սրա վերջը,-հարցնում էր աղջիկը։
Սրա վերջի մասին երբեք չէր մտածել Զաբուղոն, ընդհակառակը՝ ցանկանում էր, որ դա չվերջանա։
Այդ ժամանակվանից Վասիլիկն ուզում էր մաքուր կերպով բաժանում փնտրել ամուսնուց և քանդել այն կապը, որը օրհնվածից ավելի ամուր և ուժեղ էր թվում։ Եվ մի օր սրասափելի միտք ծագեց իր գլխում՝ Մի գիշեր զանգեց ոստիկաններին և ձերբակալել տվեց Զաբուղոյին։

3.Ներկայացրու Զաբուղոնի մտքերը, երբ տեսավ, որ Վասիլիկը ուրիշ ընկեր ունի։ Պատկերացրու՝ Վասիլիկը նկատում է Զաբուղոնին։ Փորձիր կարդալ Վասիլիկի մտքերն այդ պահին (գրավոր)։


Զաբուղոն շատ զարմացած էր, երբ դրսից լսում էր Վասիլիկի ձայնը և խոսակցությունը։ Նա ուզում էր սպանել սիրեկանին, բայց նրան իրենից ցածր համարելով չսպանեց։
Եթե Վասիլիկը նկատեր Զաբուղոնին, ինձ թվում է խուճապի կմատնվեր և ոչինչ չէր ասի, որովհետև այս դեպքում հերքելն անհնար կլիներ, իսկ զաբուղոն կրկին կթողներ և կհեռանար; Կարծում եմ, որ դա այս դեպքում ամենադաժան քայլը կլիներ Վասիլիկի համար։

4.Գրավոր ուրիշ վերնագիր դիր նովելին։Նովելի՝ այդ վերնագիրն արդարացնող երկու հատկանիշ ասա։ Ինչպես է ազդում քեզ վրա այս նովելը, ինչ մտքեր է առաջացնում։ Դու ինչպես ես վերաբերվում այս նովելին։  Շարադրանքդ  ավարտիր մի մեջբերումով նովելից, որ ամենադիպուկն ես համարում։


<<Զաբուղոն>>-ը կարդալիս բոլորս էլ նկատեցինք, որ գողն անչափ սիրում էր Վասիլիկին, ով իրեն դավաճանեց և բանտ ուղարկեց։ Սակայն այս ամենից հետո էլ հերոսը չի չարանում նրա հանդեպ և պատժելու փոխարեն թողնում ու հեռանում է,  չանելով այն, ինչը մտադիր էր անել։Կարծում եմ ինքս ամբողջովին չեմ հասկացել և չեմ ընկալել այն ինչը հեղինակը ուզում է փոխանցել  ընթերցողին, ուստի սա ինձ համար ուղղակի մի սիրո պատմություն էր, որը վատ ավարտ է ունենում իրական սիրողի համար և նրան ենթարկում ամենադաժան պատժի։
Զոհրապի յուրաքանչյուր նախադասություն այնքան իմաստալից է,բայց կառանձնացնեմ այս տողերը.
Եվ իր սիրտը լեցնող արհամարհանքին առջև վրեժի գաղափարը կը թուլնա. ձեռքը կը քաշե դանակին բունեն զոր իր պրկված մատները կիսովին դուրս քաշած էին մեջքի գոտիեն. ո՛չ, չեն արժեր ասոնք իր զայրույթը, ու կամացուկ դուրս կ՚ելլե կրկին։ Բոլոր գիշերը կը քալե թափառական, փողոցներուն մեջ. ո՞ւր պիտի երթա այսպես. տուն չունի, ծանոթ չունի։ Կը խորհի որ այդքան ծանրագնի ձեռք անցուցած ազատությունը բանի մը չի ծառայեր և ուսերուն վրա կը ծանրանա:

Posted in Գրականություն 9

Գրականություն

Կարդա Պետրոս Դուրյանի «Լճակ» բանաստեղծությունը։

  1. Ո՞ր հատվածում է Դուրյանն իրեն համեմատում լճակի հետ։

Սիրեմ քեզի պես ես ալ
Գրավվիլ, լըռել ու խոկալ։


Որքան ունիս դու ալի
Ճակատս այնքան խոկ ունի,
Որքան ունիս դու փրփուր՝
Սիրտս այնքան խոց ունի բյուր։

  1. Ո՞ր տողերում է ասում, որ լճակն ավելի խաղաղ է, քան ինքը։

Հոդ աստղերը չեն մեռնիր,
Ծաղիկներն հոդ չեն թոռմիր,
Ամպերը չեն թրջեր հոդ,
Երբ խաղաղ եք դու և օդ,

  1. Իր անձնական վիրավորվածությունը Դուրյանը ո՞ր տողերում է ցույց տալիս։

Շատերը զիս մերժեցին,
«Քնար մ՝ունի սոսկ — ըսին.
Մին՝ «դողդոջ է, գույն չունի-»
Մյուսն ալ ըսավ — «Կը մեռնի»։

Ոչ ոք ըսավ — «Հե՜գ տղա,
Արդյոք ինչո՞ւ կը մըխա,
Թերեւս ըլլա գեղանի,
Թե որ սիրեմ չը մեռնի»։

Ոչ ոք ըսավ — «Սա տըղին
Պատռե՛նք սիրտը տըրտմագին,
Նայինք ինչե՜ր գրված կան․․․»
— Հոն հրդեհ կա, ոչ մատյան։

  1. Ո՞ւմ ի նկատի ունի բանաստեղծը՝ «հուսահատ մը» ասելով։

Հուսահատ մը նայեցավ ասելով բանաստեղծը ի նկատի ուներ իրեն։

  1. Բառարաններից գտիր անձկավ, գեղուհի, խոկալ, խռով բառերի բացատրությունը։

Գեղուհի-գեղեցկուհի
Խոկալ-մտածել, խորհել
Խռով-մեկից խռոված, հարաբերությունները խզած

Անձկավ-կարոտած

  1. Քո կարծիքով՝ ինչո՞ւ է բանաստեղծը զրուցում լճակի հետ։

Իմ կարծիքով բանաստեղծը զրուցում է լճակի հետ, որովհետև նա լճակի մեջ տեսնում է իրեն և հանգիստ կիսվում է:

  1. Տեղեկություններ գտիր Պետրոս Դուրյանի մասին, ամենահետաքրքիր տեղեկությունները գրառիր քո բլոգում։

1857 թվականին` 6 տարեկան հասակում Դուրյանը դարձել է Սկյուտարի ճեմարանի ձրիավարժ աշակերտ։ Ճեմարանում ուսումնառության առաջին տարիներին աչքի չի ընկել առաջադիմությամբ։ Այդ դպրոցում որպես ուսուցիչ պաշտոնավարել է հայ մեծանուն երգիծաբան Հակոբ Պարոնյանը, որն անչափ սիրել է Դուրյանին և խոր ազդեցություն թողել նրա վրա։ Ճեմարանական Դուրյանի գրական հետաքրքրությունները եղել են բազմակողմանի։ Ճեմարանական տարիներին հեղինակել է տաղեր, թատերախաղեր, կատարել թարգմանություններ։

Posted in Գրականություն 9

Գրականություն

Գտիր 5 բառ, որ մինչ այդ չէր հանդիպել, կամ ուրիշ իմաստով էր հանդիպել։
Դիվային, Ռամիկ, Ձեռնածու, Նկնահասակ, Վատույժ

Արևելահայերեն դարձրու ստորև բերված հատվածը։
Օր մը տղուն մեկը կապվեցավ անոր ու հետը ամուսնանալ առաջարկեց. այն վայրկյանեն գողի սերը անտանելի լուծ մը դարձավ իրեն։ Ալ չկրցավ սպասել անոր, գիշերները լուսցնել, ժամադրություններուն գտնվիլ, սա պարտեզին մեջ, կամ ան լերան վրա. ամեն առթիվ գանգատեցավ, բողոքեց, ու լացավ. մյուսը կը զարմանար. ինչո՞ւ այս արցունքը, չէ՞ մի որ առաջվան պես կը սիրեին իրար. ի՞նչ փույթ մնացածը. Զաբուղոն իր առանձնացած կյանքովը, միամիտ մարդու հատուկ անծալք գաղափարները կը պարզեր։- Ի՞նչ պիտի ըլլա ասոր վերջը, կը հարցներ աղջիկը։Ասոր վե՞րջը. Զաբուղոն երբեք չէր խորհած ատոր. ընդհակառակը կը փափագեր որ վերջը չգա։Այն ատեն հուսահատած՝ հոժարությամբ բաժանում ձեռք բերելե այս նշանտուքեն, որ օրհնված պսակե ավելի ամուր ու հաստատ կ՚երևար, դիվային խորհուրդ մը անցավ մտքեն. գիշեր մը ոստիկանները կանչեց ու ձերբակալել տվավ Զաբուղոնը։
Մի օր տղայի հետ մեկը կապնվեց ու ամուսնանալ առաջարկեց։ Այդ վայրկյանին գողի սերը անտանելի լուծ դարձավ իր համար։ Նա չկարողացավ սպասել, գիշերնելը լուսացնել, ժամադրություններին գնալ, պարտեզում կամ լեռան վրա։ Ամեն առիթով գանգատվում էր, բողոքում էր ու լացում, իսկ մյուսները զարմանում էր, ինչի՞ համար է այս արցունքը, չէ՞ որ առաջվա պես իրար սիրում էին, մյուսներն ինչ։ Զաբուղոն իր առանձնացած կյանքով, միամիտ մարդու հատուկ գաղափարներն էր պարզում։ Ի՞նչ պետք է լինի այս ամենի վերջը։ Ամենի վե՞րջը, Զաբուղոն երբեք չէր մտածել դրա մասին, ընդհակառակը, նա ուզում էր, որ այս ամենի վերջը չգա։ Այդ ժամանակվանից նա ուզում էր բաժանում փնտրել ամուսնուց և քանդել այն կապը, որը օրհնվածից ավելի ամուր և ուժեղ էր թվում։ Եվ մի օր սարսափելի միտք ծագեց իր գլխում, մի գիշեր զանգեց ոստիկաններին և ձերբակալել տվեց Զաբուղոյին։

Ներկայացրու Զաբուղոնի մտքերը, երբ տեսավ, որ Վասիլիկը ուրիշ ընկեր ունի։ Պատկերացրու՝ Վասիլիկը նկատում է Զաբուղոնին։ Փորձիր կարդալ Վասիլիկի մտքերն այդ պահին (գրավոր)։

Զաբուղոնի կարծիքով Վասիլիկը և իր ընկերը ցածր մակարդակի մարդիկ են, որպեսզի նրանց պատճառով բարկանա։ Ես համաձայն եմ նրա հետ, քանի որ աղջիկը բանտ ուղարկեց իրեն և դրանով էլ ցույց տվեց, որ սիրահարված չէր նրան։

Գրավոր ուրիշ վերնագիր դիր նովելին։Նովելի՝ այդ վերնագիրն արդարացնող երկու հատկանիշ ասա։ Ինչպես է ազդում քեզ վրա այս նովելը, ինչ մտքեր է առաջացնում։ Դու ինչպես ես վերաբերվում այս նովելին։ Շարադրանքդ ավարտիր մի մեջբերումով նովելից, որ ամենադիպուկն ես համարում։

Այս նովելից ես հասկացա, որ Զաբուղոն իրեն հարգող և խելացի անձնավորություն էր։ Նա այնքանով էր խելացի, որ գիտեր, թե ինչքան թանկ է իր ժամանակը, և որոշեց, որ ցածր մարդկանց վատություն անելը առաջինը իրեն ու իր ժամանակին վատ կլինի: Նրա քայլը ըստ իս ճիշտ էր, ես ինքս նման կերպ կգործեի նման իրավիճակում :Այլ անուն չեմ տա նովելային:

Ո՛չ, չեն արժեր ասոնք իր զայրույթը։

Posted in Գրականություն 9

Գրականություն

  1. Գտիր 5 բառ, որ մինչ այդ չէր հանդիպել, կամ ուրիշ իմաստով էր հանդիպել։

Դիվային, Ռամիկ, Ձեռնածու, Նկնահասակ, Վատույժ

  1. Արևելահայերեն դարձրու ստորև բերված հատվածը։
    Օր մը տղուն մեկը կապվեցավ անոր ու հետը ամուսնանալ առաջարկեց. այն վայրկյանեն գողի սերը անտանելի լուծ մը դարձավ իրեն։ Ալ չկրցավ սպասել անոր, գիշերները լուսցնել, ժամադրություններուն գտնվիլ, սա պարտեզին մեջ, կամ ան լերան վրա. ամեն առթիվ գանգատեցավ, բողոքեց, ու լացավ. մյուսը կը զարմանար. ինչո՞ւ այս արցունքը, չէ՞ մի որ առաջվան պես կը սիրեին իրար. ի՞նչ փույթ մնացածը. Զաբուղոն իր առանձնացած կյանքովը, միամիտ մարդու հատուկ անծալք գաղափարները կը պարզեր։- Ի՞նչ պիտի ըլլա ասոր վերջը, կը հարցներ աղջիկը։Ասոր վե՞րջը. Զաբուղոն երբեք չէր խորհած ատոր. ընդհակառակը կը փափագեր որ վերջը չգա։Այն ատեն հուսահատած՝ հոժարությամբ բաժանում ձեռք բերելե այս նշանտուքեն, որ օրհնված պսակե ավելի ամուր ու հաստատ կ՚երևար, դիվային խորհուրդ մը անցավ մտքեն. գիշեր մը ոստիկանները կանչեց ու ձերբակալել տվավ Զաբուղոնը։

Մի օր տղայի հետ մեկը կապնվեց ու ամուսնանալ առաջարկեց։ Այդ վայրկյանին գողի սերը անտանելի լուծ դարձավ իր համար։ Նա չկարողացավ սպասել, գիշերնելը լուսացնել, ժամադրություններին գնալ, պարտեզում կամ լեռան վրա։ Ամեն առիթով գանգատվում էր, բողոքում էր ու լացում, իսկ մյուսները զարմանում էր, ինչի՞ համար է այս արցունքը, չէ՞ որ առաջվա պես իրար սիրում էին, մյուսներն ինչ։ Զաբուղոն իր առանձնացած կյանքով, միամիտ մարդու հատուկ գաղափարներն էր պարզում։ Ի՞նչ պետք է լինի այս ամենի վերջը։ Ամենի վե՞րջը, Զաբուղոն երբեք չէր մտածել դրա մասին, ընդհակառակը, նա ուզում էր, որ այս ամենի վերջը չգա։ Այդ ժամանակվանից նա ուզում էր բաժանում փնտրել ամուսնուց և քանդել այն կապը, որը օրհնվածից ավելի ամուր և ուժեղ էր թվում։ Եվ մի օր սարսափելի միտք ծագեց իր գլխում, մի գիշեր զանգեց ոստիկաններին և ձերբակալել տվեց Զաբուղոյին։

  1. Ներկայացրու Զաբուղոնի մտքերը, երբ տեսավ, որ Վասիլիկը ուրիշ ընկեր ունի։ Պատկերացրու՝ Վասիլիկը նկատում է Զաբուղոնին։ Փորձիր կարդալ Վասիլիկի մտքերն այդ պահին (գրավոր)։

Զաբուղոն ասում էր, որ Վասիլիկը և իր ընկերը շատ ցածր են, որ նա նրանց պատճառով բարկանա։ Նա ճիշտ էր անում, որովհետև այս աղջիկը իրեն չէր սիրում և դրա համար նրան բանտ ուղարկեց։ Երբ Վասիլիկը Զաբուղոնին տեսներ սկզբից կապշեր, բայց հետո կսկսեր վախենալ, որովհետև Զաբուղոն շատ ճարպիկ է և կարող է սպանել երկուսին։

  1. Գրավոր ուրիշ վերնագիր դիր նովելին։Նովելի՝ այդ վերնագիրն արդարացնող երկու հատկանիշ ասա։ Ինչպես է ազդում քեզ վրա այս նովելը, ինչ մտքեր է առաջացնում։ Դու ինչպես ես վերաբերվում այս նովելին։  Շարադրանքդ  ավարտիր մի մեջբերումով նովելից, որ ամենադիպուկն ես համարում։

Այս նովելը կարդալով ես հասկացա, որ Զաբուղոն շատ խելացի և արժանապատիվ մարդ էր։ Նա իրեն դավաճանաց ընկերուհուն ուրիշ ձև էր նայում։ Զաբուղոն չէր ուզում անիմաստ ժամանակ ծախսել իրենից ցածր մակարդակով մարդուն վատություն անելով։ Նա իրեն այդ երկուսից ավելի վեր դասեց, որը ինձ համար շատ ճիշտ քայլ էր։ Ես այս նովելին ուրիշ անուն չէի տա։

Ո՛չ, չեն արժեր ասոնք իր զայրույթը։

Posted in Գրականություն 9

Գրականություն

Գրիգոր Զոհրապի «Ռեհանը» նովելի քննարկում։ Զոհրապի «Կարծեմ թե» նովելի ընթերցում։

Դիտել էջը

«Կարծեմ թե» նովելում գտիր.
— աղջկա մազերի նկարագրությունը

Ծոծրակին վրա վազվզող ոսկի ճառագայթներեն ավելի, որոնք կրակի մեջ ինկող պզտիկ օձերու պես՝ գալարումներ, կծկումներ ունեին, մատղաշ ու արքենի հասակեն ավելի, որ քայլվածքին մեջ՝ զեփյուռեն օրորվող ոստի մը նազանքը կ’առներ


-աղջկա աչքերի նկարագրությունը

Իր վճիտ ու հստակ աչքերուն համար պաշտեցի զինքը:

Կանացի աչքը անոր մեջ խորունկ նայողին համար, վիհի մը վրա բացվող լուսամուտի մը տպավորություն կ’ընե միշտ, և այնքա՛ն անստուգություններ, հեղակարծ անակնկալներ կ’ընդնշմարվին հոն, որ աննենգ և անխարդախ բանը, զոր կը տեսնեի դեմիս աչքերուն մեջ՝ զիս կը հափշտակեր:

Անհարկի աչքերե ծածուկ տեղն ես դուն

Այն անկեղծ ու անխարդախ բանը, զոր միշտ գտած էի ես այդ աչքերուն մեջ


-աղջկա հոգու մասին հեղինակի մտքերը

Անկեղծությունը ունեի դիմացս, որ կարծես թե ակամա ըլլալուն համար արժանիք մը ըլլալե կը դադրեր:


-այն տողերը, որտեղ աղջիկը արտահայտում է իր սերը հեղինակի նկատմամբ

— Խոստացի՛ր, որ չպիտի մոռնաս զիս:


-այն տողերը, որտեղ երևում է, որ հեղինակն էլ չի մոռացել իր սիրելիին, թեև մեկ տարի է, ինչ չեն հանդիպել։

Բայց անոր դեմքը՝ հատուկ պատվանդանի մը վրա դրած կը պահեի սրտիս խորը. մասնավոր խուց մը հատկացուցած էի անոր, բացառիկ ու անստգյուտ էակին. ամեն հեղ, որ կանացի պզտիկ դավերու, ստահոդ պչրանքներու հանդիսատեսը կ’ըլլայի, այդ դեմքին հաստատատիպ արտահայտությունը կ’ամոքեր զիս:

Չեմ ծածկեր, որ մեծ սրտնեղությամբ մը իմացա այս լուրը

Մտքովս կը շարունակեմ երազը. ծնողքը ահա, որ կը միջամտե. բռնի կը բաժնեն զայն, կը հափշտակեն թևերուս մեջեն. մազերեն քաշելով, գետինները քսկռտելով կը տանին ոճրագործի մը պես, ով գիտե ո՛ր մութ սենյակին մեջ բանտարկելու համար:

Նովելից քաղած տողերով հերքիր կամ հաստատիր, որ
-հեղինակը մեծամիտ է.

Հեղինակը մեծամիտ չէր իմ կարծիքով, որովհետև նա իր մասին մեծ կարծիք չուներ։ Նա ուղակի սպասում էր, որ Աննիկը կճանաչի իրեն, բայց նա այդպես էլ չճանաչեց։ Նա իրեն ոչ ոքից վեր չէր դասում։


-հեղինակն ապրում է իր պատկերացումների աշխարհում.

Այս միտքը համ ճիշտ է համ սխալ։ Ճիշտ է նրանով, որ նա շատ էր երազում, որ Աննիկը ճանաչի իրեն և գա իր մոտ ու այդպիսի պատկերացումներ նա ունեցավ մի քանի անգամ։ Մի կողմից էլ նա հիմնականում հասկանում էր իրականությունը։


— Աննիկը հենց սկզբից էլ առանձնապես հիացած չէր իր ընկերոջով.

Աննիկը հենց սկիզբից ասում էր, որ ընկերը իր սրտում է ապրում։ Նա իր ընկերոջը ասում էր, որ երբեք չմոռանա իրեն։ Բայց մի կողմից էլ եթե նա այդքան հիացած լիներ, 1 տարի հետո հաստատ չէր մոռանա իր ընկերոջը և չէր բաժանվի նրանից։


-Աննիկը հասարակության մեջ իրեն պահել գիտեր։

Աննիկը իրեն հասարակության մեջ պահել գիտեր, որովհետև նա կարող է հիշում էր ընկերոջը, բայց ելնելով նրանից, որ շատ մարդիկ կան ներկայացնում էր, որ ընդհանրապես չէր ճանաչում այս մարդուն։

Մեկնաբանիր Աննիկի վերաբերմունքը. իսկապե՞ս մոռացել էր իր նախկին սիրելիին։

Իմ կարծիքով Աննիկը չէր մոռացել ընկերոջը, որովհետև նա սկզբից էլ հիանում էր իր ընկերոջով և ասում էր, որ իրեն չմոռանա։ Երևի ինչ-որ միջադեպից կամ իրադարձությունից Աննիկը որոշել է այլևս նրա հետ չլինել և ուրիշների մոտ ներկայացրել է, որ չի ճանաչում նրան։


Գնահատիր Աննիկի վերաբերմունքը։ Մեկնաբանիր «անկեղծ» բառը պատմվածքի սկզբում և վերջում։

Աննիկը սխալ վերաբերվեց իր ընկերոջ հետ, որովհետև պետք չէր թաքցնել իր ամուսնուց, որ իր ամուսնու բարեկամը եղել է իր ընկերը։ Այդպես ընկերը մտածեց, թե իրեն չի ճանաչում և սկսեց չհավատալ Աննիկի անկեղծությանը։ Նա պետք է այդ պահին ասեր, որովհետև ուշ ասելու դեպքում իրեն ուրիշ ձև կսկսեին նայել։


Էսսե գրիր «Կարծեմ թե» նովելի ասելիքի շուրջ։

Իմ կարծիքով այս պատմվածքի ասելիքը այն էր, որ պետք չէ բոլորի հետ հույսեր և նպատակներ կապել։ Մարդիկ կարող են կարճ ժամանակի ընթացքում փոխվել կամ ցույց չտալ իրենց դեմքը։ Պետք չէ միշտ մտածել լավի մասին և ապրել երազանքով։ Պետք է երազանքին հասնելու համար քայլեր ձեռնարկել, այլ ոչ թե սպասել, թե երբ քո սիրած աղջիկը կգա քո գիրկը։ Այսպես էր անում Աննիկի ընկերը։ Երբեք պետք չէ մոռանալ ուրիշի արած լավությունները քո հանդեպ։ Պետք է միշտ հիշել և գնահատել դրանք ու այդ մարդուն չանտեսել։ Այդպես արեց Աննիկը։ Նաև ես մի բան հասկացա, որ պետք չէ ժամանակ կորցնել, որովհետև այդ ժամանակւ ընթացքում կարող է մեկ ուրիշը քո տեղը զբաղեցնել և կյանքը ավելի դժվար դարձնել։